بررسی مهمترین عوامل موثر در دبی حداکثر سیلاب از طریق آنالیز حساسیت روابط تجربی

از جمله مباحث مهم و حیاتی در مطالعات هیدرولوژی، مبحث سیل و سیل‌خیزی است که به دنبال آن ضرورت بررسی دبی حداکثر لحظه‌ای رژیم رودخانه است. محاسبات سازه‌ای و اقدامات زیر بنایی در حوزه، ارتباط تنگاتنگی با مقدار واقعی یا برآورد دقیق دبی حداکثر لحظه‌ای سیل دارد. از آنجا که بیشتر حوزه‌ها، در کشور فاقد آمار یا دارای آمار کوتاه مدت و ناقص هستند، بنابراین جهت برآورد دبی لحظه‌ای، در بیشتر مواقع ناگزیر به استفاده از روابط تجربی مبتنی بر مساحت حوزه هستیم. این روابط در مناطق دیگر جهان تنظیم شده و جهت به دست آوردن نتایج مناسب، باید اقدام به تجزیه و تحلیل و بررسی حساسیت آنها کرد. به این منظور آنالیز حساسیت پارامترهای به کار رفته در روابط تجربی برآورد دبی حداکثر لحظه‌ای با هدف تعیین نقش هر یک از پارامترها در خروجی مدل ، ضروری است. در این تحقیق نیز با ارائه یک روش جدید که ضمن سادگی، از کارآیی مناسبی برخوردار است؛ 10 رابطه تجربی کریگر، دیکن، فولر، فانینگ، انگلیز، کوتان، مایر، روش سازمان زمین شناسی آمریکا، هورتون و روشجرمن که برخی جزء روش­های شناخته شده و کاربردی هستند، مورد آنالیز حساسیت قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان‌دهندة حساسیت بالای تمامی روابط نسبت به مساحت‌های کم است به طوری که تغییرات کم در سطوح پایین تأثیر زیادی در مقدار خروجی مدل یعنی دبی اوج سیل دارد. همچنین در بیشتر روابط در مساحت‌های بالا تأثیر تغییرات این پارامتر بر مقادیر دبی سیل نسبت به تغییرات ضریب منطقه‌ای کمتر است  به طوری که افزایش کمیت مساحت حوزه باعث کاهش اثر آن بر دبی اوج سیل می‌شود. برخی از روابط مانند روش فولر نسبت به تغییرات دوره بازگشت در دوره  بازگشت‌های پائین بسیار حساس هستند. به طور کلی باید اضافه کرد که مهمترین عامل و کم اهمیت‌ترین عامل ( از نظر تأثیر روی دبی سیلاب) در روش‌های مختلف و نیز دامنه‌های مختلف مورد نظر متفاوت می باشند.